اخلاق پژوهش

   يکي از آموزه‌هاي اخلاق کاربردي، اخلاق پژوهش است، که بر اساس آن پژوهشگر مي‌بايست در حيطه کار علمي خود به يک سري اصول اخلاقي نيز پايبند باشد، که به برخي از آنها اشاره مي‌شود:

۱.     شهامت علمي پژوهشگر؛

۲.     نقدپذيري و تحمل نظر مخالف؛

۳.     نظم، انضباط و سرعت عمل در فرايند پژوهش؛

۴.     پرهيز از چاپ مجدد يک اثر و ارسال مقاله به چند مجله مختلف؛

۵.     خودداري از سرقت يافته­هاي ديگران (اصل امانت­داري در پژوهش).

خالقي، نرگس، اخلاق پژوهش و نگارش، چاپ اول: نشر کتابدار، تهران۱۳۹۰.

 مشق يا تحقيق؟

  سعي کنيد در هر تحقيق، حداقل يک حرف نو و سخن يا انديشه‌اي تازه به مخاطبان خود ارايه دهيد؛ در غير اين صورت جاي مشق و تحقيق عوض مي‌شود.

هين سخن تازه بگو تا دو جهان تازه شود         وا رهد از حد جهان بي‌حد و اندازه شود

ديوان شمس، مولوي

 براي نوشتن يک مقاله از کجا شروع کنيم؟

  شايد براي بسياري از پژوهشگران، شروع نوشتن مقاله‌اي که مدت‌ها در مورد موضوع آن، مطالعه و فيش‌برداري کرده‌اند، سخت باشد.

با به کارگيري روشي به نام «خردسازي مقاله به مجموعه‌اي از پاراگراف‌ها» کار بسيار ساده مي‌شود.

مراحل كار:

۱.  خرد نمودن مقاله: مقاله را خرد نموده و خرد خرد بنويسيد، با اين کار بدنة مقاله را تجزيه کرده و اين تجزيه، نوشتن را بسيار آسان مي‌سازد.

۲.  انتخاب جملات: با دقت در فيش‌هاي تنظيم شده براي هر فصل، جمله‌اي را انتخاب و آن را به يک پاراگراف تبديل کنيد، سپس در داخل طرح قرار دهيد. اين كار را ادامه داده تا شالوده مقاله در هر پاراگراف مشخص شود.

۳.  تكميل نواقص: در اين مرحله شما با استفاده از توانايي‌هاي خود، پاراگراف‌ها را کنار هم گذاشته و نقص‌ها را تکميل کنيد.

۴. گسترش و ارتباط: مرحله بعد گسترش پاراگرافي و پيوند پاراگراف‌هاست، که در آينده در مورد آن صحبت خواهيم کرد.

  گسترش پاراگرافي

 يکي از روش‌هاي مناسب براي شروع نوشتن مقاله «خردسازي مقاله به مجموعه‌اي از پاراگراف‌ها» است که قبلا معرفي شد.

مرحله بعد «گسترش پاراگرافي» است، پس از اينکه شالوده مقاله در هر پاراگراف مشخص شد و پاراگراف‌ها در جاي مناسب خود قرار گرفتند، وقت آن است که  پاراگراف‌ها را پرورش دهيد و کاستي‌هايشان را جبران کرده و در صورت نياز جمله‌ها را ويرايش و پردازش کنيد. براي مثال، در پاراگراف‌هايي كه جمله‌هاي آغازين و پاياني دارند، جمله‌هاي مياني را بيفزاييد و يا جاهايي كه نيازمند توضيح است، توضيحات لازم را اضافه كنيد. به اين کار در اصطلاح «گسترش پاراگرافي» مي‌گويند.

پاکتچي، احمد، روش تحقيق عمومي، چاپ سوم: انجمن علمي دانشجويي الهيات دانشگاه امام صادق(ع)، تهران۱۳۸۹. ص۱۰۳-۱۰۴  [با كمي تصرف]

 غناي واژگاني

  مهم‌ترين سرمايه يک نويسنده در آفرينش‌گري، «غناي واژگاني» است که با آن، مراد خود را بازگو مي‌کند.

فقر واژگاني، نوشته را افسرده و کسالت‌بار مي‌کند. فقر يا غناي واژگاني؛ به تنوع و تعداد کلمات غيرتکراري و غيرمنتظره در يک نوشته بستگي دارد. يک نويسنده ماهر مي‌داند که براي هر مفهومي، ده‌ها کلمه وجود دارد که به اقتضاي کلام، مي‌توان يکي را برگزيد و به ‌کار گرفت.

براي مثال، مي‌توان به جاي واژه «قرآن» و «استفاده کردن» از کلمات مترادفي كه در جدول آمده بهره برد:

  نكته: بهتر است هنگام مطالعه، کلمه‌ها و عبارت‌هاي مترادف را در فايلي ذخيره کنيم، تا در موقع نوشتن مقالات از آنها بهره ببريم.